Het Rila-klooster en Plovdiv

12 september 2019 - Plovdiv, Bulgarije

Nadat we Sofia achter ons hebben gelaten, zijn we Bulgarije nog zomaar niet uit. We hebben mooie verhalen gehoord over het Rila-klooster, dus dat willen we bezoeken. En ook de culturele hoofdstad 2019 van Europa  -  Plovdiv  -  staat zeker nog op ons bezoekerslijstje voordat we naar Griekenland vertrekken.

Maar eerst het Rila-Monasterio. Dit complex is gestart in de tiende eeuw. Het ligt op het eind van een 30 kilometer lange, doodlopende weg de bergen in. Prachtige route trouwens.

Maar je vraagt je wel af wat priesters in zo'n geïsoleerde omgeving te zoeken hebben. Mystiek? Afzondering? Zijn ze daar dichter bij God? Sociaal werk kun je er in ieder geval niet doen, want medemensen zijn daar niet.

Wij willen het zelf allemaal ontdekken. Op internet lezen we bij toeval in een review dat je ook in het klooster kunt overnachten. In een Spartaanse monnikencel, dat wel. Dat we het ontdekken, is een gelukje, want daar wordt verder op geen enkele manier ruchtbaarheid aan gegeven. Anders zou het waarschijnlijk teveel storm lopen.

We hebben vanuit ons Sofia-hotel een reservering laten maken, want dat ging in het Bulgaars. En ja, dat is bij ons nou eenmaal nog niet wat het zou kunnen zijn. Maar we hebben de boeking op zak.

Zoals gezegd, de weg er naar toe  -  door het Rila-gebergte  -  is prachtig. Je gaat alleen maar omhoog. Soms rechtdoor, maar meestal slingerend en met haarspeldbochten.

We zouden het niet gek hebben gevonden als we ineens voor de hemelpoort hadden gestaan en Petrus ons had gevraagd wat we hier kwamen doen. Maar dat kan helemaal niet. Want de hemel ligt weliswaar ook vast heel hoog, maar natuurlijk niet vlak voor een Grieks-Orthodox klooster.

Een kilometer voor het monasterio staan de auto's al bumper aan bumper geparkeerd. Maar dat deert ons niet, want in hetzelfde review staat dat je gratis kunt parkeren als je overnacht. Dus daar zal wel een apart parkeerterreintje voor zijn, verwachten we.

De mensenmenigte wordt allengs intenser. Als we het klooster naderen, blijft er van de weg nog maar één baan over voor twee richtingen. Chaos in het kwadraat. Kennelijk zitten er geen aannemers en wegenbouwers in het Grieks-Orthodoxe ledenbestand van het klooster.

Als we bij de poort van het klooster zijn aangekomen, rijdt net de auto van de allereerste parkeerplaats weg. Die plek is dus voor mij. Het leek er nog even op dat iemand anders die parkeerplaats in wilde pikken, maar die man kende Hendriks nog niet. Uiteindelijk heb ik een heilig verklaarde oud-oud-oudoom onder mijn voorvaderen  -  Pater Karel  -  en dan heb je bij spirituele aangelegenheden nou eenmaal meer rechten.

Er komt wel onmiddellijk een parkeerwachter op ons af die vindt dat wij  5 Leva moeten betalen. Dagtarief om te parkeren. Maar nee, dat doen we niet. Wij hebben recht op gratis parkeren. Want wij slapen hier.

Hoofdschuddend kijkt de man ons aan. Betalen moeten we. Maar ik ga in de tegenaanval en laat de auto achter met Dorine er in, op zoek naar het hotelgedeelte. En ik heb de portemonnee op zak. Dus er wordt niet eerder betaald dan dat ik weet hoe de vork aan de steel zit.

En daar kom ik inderdaad achter. Ik heb verouderde informatie. Er is geen apart parkeerterrein voor de overblijvers. Zelf een parkeerplekje zoeken en vijf Leva betalen, is het devies.

Okay, okay, ik geef mijn nederlaag ruiterlijk toe. Doe ik niet moeilijk over. Met een briefje van vijf Leva in mijn uitgestoken hand stap ik op de parkeerwachter af, die dat met een brede grijns op zijn gezicht in ontvangst neemt. Maar we hebben wél het mooiste parkeerplekje van iedereen aan deze excercitie overgehouden. Pater Karel, bedankt!

Het inchecken gebeurt in een klein hokje bij twee wat norse paters. Weinig formaliteiten. Dokken en de sleutel in ontvangst nemen. Vervolgens naar de eerste verdieping  -  verboden voor onbevoegden  -  en dan naar kamer 215. Vol verwachting klopt ons hart.

Eh ja. Een aftandse bedoening is het. Er staan drie éénpersoons bedden op het kamertje gepropt. Er liggen wat lakens, dekens, hoofdkussens en een kleerkast van Sint Vincentius. Een natte hoek waarbij wel een douche maar geen douchebak is. Dat wordt een lekker waterige bedoening als we ons douchen. 

20190909_081040

Dus hier hielden de paters zich in vroegere tijden dan op. Ver van Jan en Alleman verwijderd. In een cel waarin het woord comfort volstrekt onbekend is. Al mediterend. En verstoken van alles wat in de verste verte nog enige gezelligheid aan zou kunnen brengen. Wat ter wereld bezielt mensen om voor zo'n leven te kiezen?, vragen wij ons af.

En uit het niets welt er een studentenlied in mijn gemoed op. Dat zongen wij altijd als er een geestelijke onze studentensociëteit binnenkwam:

Zalig is het kloosterleven, faria.

Samen naar de volmaaktheid streven, faria.

O, wat is het heerlijk fijn,

Gehoorzaam, arm en kuis te zijn.

En dan nog zo'n vijf keer faria als een soort "hiep hiep hoera" er achteraan. Ach, ja, toen begreep ik het al niet. En nu nog minder. Maar goed, iedereen zijn eigen smaak en voorkeuren .....

Als we zijn geïnstalleerd, gaan we de premissen bekijken. We hebben nog nooit zoiets gezien! Werkelijk prachtig en uniek. We voelen ons bevoorrecht dat we dit kunnen aanschouwen. Ongetwijfeld hebben we veel teveel foto's gemaakt, maar we zijn te zeer onder de indruk.

20190908_18062220190908_18362420190908_18300420190908_13453920190908_18171320190908_18082320190908_18075520190908_18072020190908_180601

20190908_134615

Op het terrein bewegen zich ook de paters in hun wapperende kleding.

20190910_17533420190908_135910

In de kerk van het Monasterio zien we prachtige fresco's. We hebben geen foto's, want die mogen er niet gemaakt worden. Vol bewondering staan we er naar te kijken. We staan daarbij midden tussen een groep Bulgaren. Er is een soort van dienst aan de gang.

Plotseling zet de hele groep zich in beweging. Wij kijken elkaar eens aan en besluiten mee te doen. En dan zien we wel waar we uitkomen. Het voelt als een soort communie-optocht. Maar ja, voor de echte spirituele Grieks-Orthodoxe beleving moeten we natuurlijk wel even meebewegen. Je wilt ervaring opdoen, of niet. En wij willen dat.

De groep blijkt op weg naar het altaar. Daar staat een soort doodskist maar dan een half formaat. Wat er in ligt, kunnen we in eerste instantie niet zien.

Er staat ook een priester bij, die een beetje orde moet houden. Want elke eerste in de rij begint te prevelen, te knielen, aan te raken, te buigen, kruizen te slaan, vast te pakken en te kussen. En de gelovigen lijken soms wat buiten zinnen te raken. En wij raken steeds nieuwsgieriger naar wat er nu eigenlijk in dat kistje zit. 

Als we zelf voorop zijn gekomen, bemerken we dat het knekeltjes zijn. Botjes. Een soort relekwieën. Van wie, dat is ons tot op de dag vandaag nog steeds onduidelijk.

Dorine is het eerst aan de beurt. Zij volgt alle goede voorbeelden, voor zover die haar vanuit haar katholieke opvoeding bekend zijn. Dus ze knielt en slaat kruizen. Ze brengt het er netjes van af.

Dan moet ik. Maar ik krijg zoveel respect niet opgebracht. Ik sta even naar de knekeltjes te kijken, maak voor de vorm een lichte buiging en houd het voor gezien. De priester maakt geen bezwaar.

Tjonge jonge. Van de ene kant vind ik dat ik respect moet opbrengen voor eenieders beleving, maar van de andere kant vind ik het een ontzettende poppenkast. Beide gevoelens vechten om de voorrang. Totdat ik tot de conclusie kom dat het ook allebei tegelijk kan. Respect tonen voor wat anderen vinden en voelen, maar het zelf als een poppenkast beoordelen. 

Als we 's avonds in onze cel zitten, raken we er wat rebels van. Wat balsturig. En we komen spontaan in een rollenspel terecht. Ik ben Pater Jozef en Dorine is Zuster Theodora, die bij mij in mijn cel op bezoek is. En de instructie van het rollenspel is, dat we de regels van het faria-lied in de praktijk moeten brengen. Dus filosoferen we wat af.

Maar ach, ik weet niet hoe die zaken voor de paters en zusters in het echt verlopen. Maar in het geval van Pater Jozef en Zuster Theodora staan er uiteindelijk toch twee bedden teveel in de kamer. De geest was goed. We hebben het lang volgehouden. Maar het vlees bleek uiteindelijk toch te zwak.

Ik heb ooit eens een pastoor gekend. Aardige kerel waar goed mee te praten viel. Hij kwam uit Volendam. Ik vroeg hem wat hij deed als hij een bekoring kreeg. "Dan ga ik eten", was het antwoord. Nou, hij at altijd. De hele dag door .....

Wij moeten 's avonds natuurlijk ook nog wat eten. Liefst iets kleins, want veel trek hebben we niet. Dus vragen we in het restaurant naast het Monasterio of ze soep hebben. Nee, dat hebben ze niet. Wel een ander klein gerecht? Jawel, bonensoep ..... Hij smaakt voortreffelijk.

De volgende dag rijden we door richting Plovdiv. Maar er moet eerst nog wel ontbeten worden.Dus wenden we ons naar hetzelfde restaurant. Onder het kopje "Ontbijt" staan maar drie gerechten op de menukaart. Eén van de drie ligt bij onze buren op tafel. Een soort brood met witte smurrie in het midden. Die willen we niet. En wat blijft er dan nog over? Dat is toch wel een drieste gok. En we besluiten om die niet te nemen en onderweg maar te zien of we wat tegenkomen.

Dertig kilometer verderop, in het dorpje Kocerinovo, zien we een "hotel". Nou ja, goed. Het woord staat op de buitengevel en het lijkt er ook een beetje op. Engels wordt er niet gesproken. Breakfast? Ja, dat komt aan. Coffee? Dat ook. We nemen de gok maar. Want de maag rammelt. Maar ook hier hebben we dus feitelijk geen idee wat we te eten gaan krijgen.

We bereiden ons op allerlei mogelijkheden voor. Want je weet het maar niet, hè? En wat krijgen we uiteindelijk? Wentelteefjes. Bijzonder lekker. Je kunt af en toe geluk hebben in je leven. Maar goed, de koffie trekt alles weer in balans. Afwaswater!

Verder gaat de tocht. Vandaag hebben we maar een kleine afstand af te leggen. Dus als we onderweg een bord tegen komen met "Piramide Stob 2 km", besluiten we ter plekke om die maar eens te gaan bekijken. Uiteindelijk hebben we de tijd.

Stob is een onbeduidend plaatsje. Maar wat door gaat voor de piramide blijkt toch wél bijzonder. Het is een soort speling der natuur. Een soort heuvelberg waar de natuurelementen als zon, wind en regen vat op hebben gekregen. Waardoor er steeds wisselende grillige vormen ontstaan.

20190908_11580420190908_11575720190908_115323

Je moet sowieso eerst een half uur omhoog lopen, waardoor je ook nog eens beloond wordt met een mooi uitzicht over de omgeving.

20190908_140208

De locale bevolking heeft allerlei melodramatische legenden in omloop die verklaren waarom een rots de vorm heeft gekregen die het op een bepaald moment heeft.

Zo is er het verhaal dat een Bulgaars meisje een onmogelijke liefdesrelatie had met een Turkse jongen. Zij zouden echter nooit kunnen trouwen vanwege hun verschillende religieuze achtergronden. Het wanhopige meisje gooide zichzelf vanaf de bovenste rots de diepte in. Waar zij neerkwam, vormde zich een rots die er als een bruid uitzag ..... En deze staat dus in de volksmond bekend als "de bruid". In de plaatselijke gemeenschap wordt aan dit soort legenden een bepaalde waarde toegekend.

Verder gaat de tocht, overde grote weg richting Plovdiv. Nou ja, groot ..... Niet zodanig groot dat er niet af en toe ook een kudde schapen ook gebruik van moet maken.

Maar dan komen we toch eindelijk in Plovdiv aan. De culturele hoofdstad van Europa 2019. Voor wat het waard is, natuurlijk.

20190910_180632

We willen er twee nachten blijven, en hebben daarvoor twee riante hotels uitgeselecteerd in het hartje van de historische binnenstad. Maar niet gereserveerd. En dat komt ons bijna duur te staan. 

Het eerste hotel zit vol. En het tweede ook. What to do? Gelukkig denkt het personeel met ons mee. Net om de hoek hebben ze ook een los appartement te huur. Helft van de prijs van een hotelkamer. Top!

Het appartement is prachtig. Als nieuw. Veertig meter leefruimte op de eerste verdieping. En veertig meter slaapgelegenheid met badkamer op de verdieping daarboven. Tjonge, wat een ruimte en wat een luxe. Heerlijk.

20190910_14484020190910_212040

Het historisch centrum waar wij dus middenin zitten,kent allerlei sfeervolle middeleeuwse straatjes met kinderkopjes,

20190910_20041020190910_11015220190910_105124(0)

oude huizen,

20190910_110403

20190910_105135

kerken,

20190910_14393320190910_10561120190910_10581020190910_10570420190910_105652

restaurantjes in weidse achtertuinen

20190910_20150820190910_201500

en gezellige terrasjes aan de straatzijde.

20190910_111326

Kortom, we zitten helemaal gebeiteld. En het kent zelfs een uitgebreid nachtleven.

20190910_200328

Het is er ook autoluw. Je mag er alleen maar  -  via een slagboom  -  met je auto in als je een kamer hebt gereserveerd in een van de hotels. Nou ja, dat hebben we niet, maar we kunnen wel met groot lef de naam van het hotel noemen waar we een kamer "hebben". En ja hoor, er werd verder niet gecheckt en de slagboom gaat open.

De grootste atractie van de buurt is een prachtig amfitheater dat dateert uit de Romeinse tijd. Een van de mooiste bewaard geblevenen in heel Europa.  En het wordt ook nu nog intensief gebruikt, getuige de windmolen van Don Quichote op het toneel, en de posters van ABBA. 

20190910_12042420190910_11221620190910_18075020190910_18081920190910_111656

Kennelijk heeft men graag dat je hier betaald naar binnen komt. Want de hekken waardoor je het theater goed kunt zien, zijn allemaal afgedekt met een fototentoonstelling die daar net "toevallig" plaats vindt. En op de plaatsen waar dat moeilijk gaat, zijn op tactische plekken banners neergezet, die bij voorbaat alle foto's ruïneren .....

20190910_11202920190910_112206

Verder pronkt Plovdiv terecht met de resultaten van archeologisch onderzoek. Het blijkt dat de grote winkelstraat van 950 meter lang gebouwd is op de fundamenten van de vroegere stad Philippopolis. Die zijn weer voor een heel stuk bloot gelegd en op kunstzinnige wijze verbonden met de huidige stad. Erg goed gedaan.

20190910_135416

Ik vraag me dan altijd af hoe dat gegaan moet zijn. Er is een oude stad die bedolven ligt onder vijf meter grond,  -  hoe komt dat?  -   maar waar wel gebruik van gemaakt wordt om er een nieuwe stad op te bouwen. Die oude stad raakt dan in de vergetelheid totdat er vanwege uitbreidingen in de nieuwe stad een paar spades in de grond gestopt worden. Hee, een oude stad! Dat zal toch niet Philippopolis zijn? Want die waren we al kwijt. Ja, verdomd zeg! Je gelooft het niet, maar het is inderdaad Philippopolis. Dat is nou toch ook toevallig!

Tja, zo moet dat dan ongeveer gegaan zijn. Maar de logica ontgaat me volledig.

Het hedendaagse centrum is niet echt speciaal, maar kent wel een paar mooie gebouwen

20190910_13584620190910_13570420190910_134757

en is zeker gezellig te noemen.

20190910_13471520190910_123212

Mede ook omdat er in het voetgangersgebied veel oude bomen staan.

20190910_18050520190911_17272320190910_18065820190910_122554

We houden het er met plezier twee dagen uit. En daarna moeten we  -  voordat we Griekenland bereiken  -  nog even langs de paddestoelen van Kamennite Gabi. Volgens de beschrijving op internet weer zo'n speling van de natuur zoals we die in Stob hebben gezien. En het ligt zo ongeveer op de route, dus dat pikken we dan nog mooi eventjes mee. 

Nou, dat eventjes kun je heel letterlijk nemen. Want het bestaat uit een terreintje van 30 bij 30 meter. Omheind door prikkeldraad. Daaraan is de vlag van Verenigd Europa opgehangen. Dat heeft waarschijnlijk het prikkeldraad gefinancierd. Verder is er één man met een stalletje die stenen van kwarts en glimmer aan de man probeert te brengen.

En op dat terreintje staan een paar cantharel-achtige rotsformaties. En dat is het dan. Ik voel me lichtelijk bekocht. Maar dat kan helemaal niet, want het kostte niets om hier naar binnen te komen. En geld toe krijgen, dat kan alleen in de toekomst. Bij de spaarbanken.

20190911_11313920190911_11311920190911_11311720190911_17241320190911_11284720190911_172506

Volgens de plaatselijke legende zijn de versteende paddestoelen feitelijk de dochters van een locale man, genaamd Raduil. Hij leefde met zijn meiden in het Fort Perpericon. Maar de Ottomaanse Turken vielen het fort aan, en namen de helft van zijn bewoners gevangen. Daaronder waren ook de dochters van Taduil. Zij waren echter totaal niet bang voor de Turken. Zij brachten het paard van de Ottomaanse leider zo aan het schrikken, dat hij van zijn paard af viel. De meiden sloegen hem daarop dood met stenen. En daarop vluchtten zij.

Echter, de beste vriend van de leider haalde hen in, en sloeg met een klap van zijn zwaard het hoofd van het eerste meisje van haar lichaam af. Zij veranderde ogenblikkelijk in de stenen paddestoel. Ook bij de tweede en derde dochter gebeurde dat. De vierde dochter versteende zelfs al voordat het zwaard haar had aangeraakt.

De moraal van het verhaal moet zijn, dat je na een aanval altijd moet zorgen voor een goed vervolgplan. En je kunt dus zien dat George W. Bush voorafgaand aan de oorlog tegen het Irak van Saddam Hoessein, en een reeks van Amerikaanse presidenten voorafgaand aan het binnenvallen in Afghanistan, nooit in Bulgarije op bezoek zijn geweest. Laat staan in Kamennite Gabi.

Foto’s

3 Reacties

  1. AnnA:
    12 september 2019
    Een topblog. Jullie hebben vast de hele nacht doorgewerkt. Dank hiervoor, ik heb genoten. Na terugkeer lezing in salon Janna?
  2. Zef:
    12 september 2019
    Interessant idee!
  3. Hans:
    12 september 2019
    Mooi verslag met fraaie foto’s. Je vraagt hoe het komt, dat een stad onder de grond komt te liggen. Zie het middeleeuwse Rome. Als een stad verlaten wordt, dan valt in de loop der jaren veel op de grond: stof, zand, afgevallen blad. Ongeveer een meter per eeuw. Rome is bijna duizend jaar nagenoeg onbewoond geweest. En zie: de stad lag begraven onder acht meter grond. Deels is dat nog steeds zo. Hoe dat gekomen is? De decadente Romeinen konden niet langer op tegen de barbaarse legers. Maar het belangrijkste was de breuk in het immense aquaduct, dat de twee miljoen Romeinen alle dagen van vers water voorzag. Na de breuk kregen ze dorst en moesten de inwoners geëvacueerd worden. Binnen twee dagen. Wat een drama. Intussen is er heel veel opgegraven, zoals het Forum Romanum. Bij de bouw van de metro kwamen ongekende hoeveelheden museumstukken naar boven.
    Misschien heeft er in Bulgarije een soortgelijk inferno voltrokken.