The Girl from Ipanema

Vandaag  -  Eerste Kerstdag  -  staat een bezoek aan Ipanema op het programma. Voor Dorine de eerste kennismaking. Voor mij een weerzien na ongeveer 25 jaar.

En  -  by the way  -  dit is mijn honderdste posting. We hebben er vanavond al een op gedronken!

Ipanema is vergelijkbaar met Copacabana waar we gisteren waren. In vele opzichten. De algemene opbouw van de beide strandplekken is eerst de warme en blauwe zee, dan het zandstrand van zo’n 50 meter breed, vervolgens een strook strandtenten met lekkere drankjes en hapjes, en snuisterijenkoopjes,

dan een flaneerstrook en een dubbel rijwielpad, 2 x 2 rijstroken voor de auto’s gescheiden door een middenberm, en uiteindelijk de rij met strandhotels.

Natuurlijk hebben de beide stranden ook hun eigen aardigheden waardoor er onderscheid ontstaat. Zo kent Ipanema op elke zondag een hippymarkt. En ook heeft het de bar waar het wereldberoemde lied “The girl from Ipanema” is geschreven. Dat gaan we vandaag natuurlijk allemaal opzoeken.

Kerstmis is hier in Brazilië geen feest met veel uiterlijk vertoon. Het bestaat voornamelijk uit het bij elkaar komen als familie en samen eten. Maar dat doet dan ook bijna iedereen. Het gevolg is, dat er op straat niet veel te doen valt. En restaurants zijn zelfs gewoon gesloten. Want uit eten gaan is er niet bij. Prima voor ons. Want dan hoeven we ons niet door drukte heen te worstelen.

Als we op weg gaan, komen we langs een hotel. Een hotel dat eigenlijk te mooi is voor de buurt waarin het staat.

We zijn er al meerdere keren langs gelopen. En het triggert ons elke keer. Dorine stelt voor om er ditmaal maar eens even een kop koffie te gaan drinken. Prima, doen we. 

Als we bij de receptie onze wens hebben uitgelegd, wordt er eerst naar de coffeecorner gebeld. Jawel, wij kunnen door. We lopen eerst langs een binnenplaats met een fraaie muurschildering.

en komen dan terecht in de caféruimte.  Daar zit ..... helemaal niemand. Het belletje was natuurlijk nodig om het personeel te alarmeren dat er klanten aan staan te komen ......

Wij krijgen onze koffie en genieten ervan. En net als we willen besluiten om de rekening te vragen, komt er nog een vrouw binnen. Type Conny Stuart. Dat zal de jongere generaties niets zeggen. De ouderen vast wél. Maar in ieder geval een intrigerende vrouw met de uitstraling van een Grande Dame. 

Natuurlijk zeggen we netjes goeiedag. Zij ook. En als vanzelfsprekend komt ze bij ons tafeltje staan en beginnen we een gesprek. Eerst nog in brabbelig Portugees, maar als ze meldt dat ze uit Buenos Aires komt  -  en dus Spaans spreekt  -  kunnen we echt gaan praten.

Wij nodigen haar uit om aan ons tafeltje plaats te nemen. Doet ze. En al spoedig raken we weer verwikkeld in een veelomvattend gesprek. Het soort discussie zoals we dat onderweg al vaker hebben meegemaakt, en die het reizen zo boeiend kunnen maken.

Elsa is Docente Lichamelijke Expressie. En uitermate goed onderlegd. Het gesprek gaat over een zee van onderwerpen, variërend van de hedendaagse architectuur en de tango tot aan het neo-kapitalisme en de Braziliaanse varianten daarvan.

Wat ons het meest boeit, is dat ze ons vertelt dat ze drie alter-ego's heeft. Alle drie clowns, maar heel verschillende. Ze staat dus af en toe in het theater in een van haar drie creaties. Die zijn door de tijd heen een eigen leven gaan leiden. Haar kijk op de wereld verpakt ze in een van deze drie rollen  -  elke keer een andere, afhankelijk van waar ze over gaat praten  -  en brengt ze op die manier over het voetlicht. 

Maar alle drie clowns. Oude Pekela ligt niet in Brazilië. En clowns die banken overvallen, kennen ze hier waarschijnlijk ook nog niet. Dus kun je hier kennelijk nog gewoon clown zijn. Wij vinden het een uitermate interessant verhaal.

Maar goed, toch maar weer verder. Op naar Ipanema, dus. We gaan met de metro. Die was er in mijn tijd nog niet. Waarschijnlijk een bijproduct van de Olympische spelen van afgelopen zomer. Het oogt allemaal dan ook behoorlijk nieuw. Met artistieke impressies van het Copacabanase strandleven.

Overigens is het in de metrotrein ijskoud. Ik schat een graad of 15. Je krijgt dus een temperatuursval van zo’n 20 graden voor je kiezen. Lijkt me niet erg gezond. En als je uitstapt gaan die er weer op. Ik ben wel benieuwd wat medici hier van vinden.

Als we de metro uitkomen, staan we meteen op de hippymarkt. Althans, wat daar van over is. Qua omvang is het nog hetzelfde als in mijn tijd. Ook de spullen die verkocht worden zijn vergelijkbaar. Maar er ontbreekt één wezenlijk onderdeel: hippies! 

Even vraag ik me af of we wel op de goede markt zijn terecht gekomen, en of er een paar pleinen verderop niet de echte hippymarkt wordt gehouden. Maar nee: Er staat toch duidelijk aangegeven Feira Hippie de Ipanema. Dan moet het toch kloppen.

Vol verbijstering schud ik mijn hoofd. Zijn alle hippies hier dan getransformeerd in keurige marktkooplui? Daar moet ik toch het mijne van hebben. Dus stap ik af op een oud omaatje achter een kraam, die tenminste nog haar best heeft gedaan om er enigszins hippyachtig uit te zien.

Zij schudt haar hoofd. “Nee, die zijn hier niet meer. Dat is van vroeger. Ik ben hier de laatste overgebleven hippy“, zucht ze. Nou, dan wil ik wel een foto van haar maken. Want dan is ze vast een collectorsitem aan het worden. Ze moet lachen en stemt toe.

Dorine vindt de markt interessant. Onder andere door de artistieke impressies van het strandleven

en van de favellas.

Mij valt het dus wat tegen. Tja, ik zit nog met de beelden van hoe het was. Zij niet. Datzelfde verschil noteren we ook als we even later langs het strand lopen.

Er zijn nog altijd de Beach volleyballers.

Dorine vindt het totale gebeuren boeiend. Ik vind het braaf. 

In mijn tijd was het strand en de vele terrassen  -  zowel in Ipanema als in Copacabana  -  vergeven van de spannende vrouwen. Die wedijverden met elkaar wie het minste aan kon hebben. Kijk, een bikini heeft nu eenmaal een bovenstuk en een onderstuk. Topless, daar deden ze hier nooit aan. Maar van elke bikini werd alles dat niet persé nodig was, radicaal verwijderd. En dan bleef er niet veel meer over.

Daar kwam dan nog eens bij dat de meiden hier in het algemeen nogal eh  ....... problemen met hun uitstekende achterbannen hadden. Ik zeg het maar in de trant van Emile Roemer. Want daar kon je met gemak een paar pilsjes op zetten.

En alsof dat nog niet genoeg was, ze jaagden op mannen. Ook al zat je met je eigen vrouw op een terrasje, dan moest je niet vreemd opkijken als er zo’n panter aan de andere kant naast je kwam zitten en aan je begon te plukken.

En nou hoor ik iedereen al zeggen, jaja, vast dames met het oudste beroep ter wereld. Maar nee, zo was het ook weer niet. Nou ja, laten we zeggen dat de scheidslijnen tussen de oudste en andere beroepen hier aan het strand moeilijk te trekken waren.

Zo herinner ik me dat er tijdens een van mijn reizen naar Rio een bepaald soort bikini in de mode was. Het broekje bestond uit twee elastische, verschillend gekleurde slipjes die je aan de zijkanten zover mogelijk moest oprollen. Het resultaat werd dan een tweekleurig minuscuul broekje. 

Dat lijkt me voor het thuisfront wel een leuk kadootje. Dus ga ik naar zo’n winkel waar ze dat verkopen. Die twee kleuren heb ik zo bepaald. Maar ja, de maat, daar twijfel ik toch wel een beetje aan. Maakt niks, zegt de verkoopster. Daar komen we wel uit. Is je vrouw net zo lang als Cora daar? En ze wijst op een swingende negerin die verderop als verkoopster in de winkel staat.

Nou, de lengte komt wel overeen. En het postuur? Nou, dat klopt ook nog wel zo’n beetje. Alleen die achterban duidelijk niet. Zelfs niet in de verste verte. De verkoopster noteert mijn aarzeling. En ze roept luid door de winkel “Cora, kom eens hier!” 

En Cora komt. Mijn God, een roofdier op hakken. Iets anders kan ik er niet van maken. “Draai je eens om”, zegt de verkoopster tegen haar. Cora gehoorzaamt bereidwillig. “Lijkt dat er een beetje op?”, vraagt ze mij. Ik weet van verbouwereerdheid niks uit te brengen.

De verkoopster interpreteert dat als twijfel. “Voel maar even goed”, zegt ze tegen me. “Je weet toch nog wel hoe je vrouw voelt? Kun je vergelijken!”  

Tja, nou ja, als het persé moet ..... Dus sta ik even later de achterkant van haar hotpants nogal stevig te bekneden. Cora vindt het prima. Ze zwaait met haar billen alsof dat er gewoon bij hoort. En ik raak helemaal overtuigd. Dit is vast de goede maat. Gauw betalen, inpakken en weg wezen. 

Ik bedoel maar, zo was dat in die tijd, ook in een gewone winkel. En nu? Geen tijger meer te bekennen. Alles is braaf. De bikini’s zijn weer van het normale soort, en de vrouwen kijken niet méér naar de mannen dan in Scheveningen of Zandvoort, om maar een paar dwarsstraten te noemen.

Daartegenover zijn er nu wel toiletten op het strand. En kluisjes. Ik heb toch het sterke vermoeden dat de Olympische spelen hier heel veel gevolgen hebben gehad. Het is braaf geworden. Maar veel minder spannend.

Uiteindelijk wordt het tijd voor een pilsje in de  Bar “Gaviota de Ipanema”.

The girl from Ipanema. Hier is het idee voor dit wereldberoemde lied ontstaan.

De mensen die dat niet meteen wat zegt, moeten  maar even googlen op The Girl from Ipanema. Je krijgt dan de versie van Astrud Gilberto en Stan Getz te horen. Die herken je zeker. 

Er zit wel een mooi verhaal achter. Twee Brazilianen  -  de een musicus en de ander tekstschrijver  -  zitten elke morgen op het terras van deze bar. En iedere ochtend komt hetzelfde meisje langs, op weg naar het strand. De mannen hebben heel veel oog voor haar. Maar zij niet voor de mannen. Ach ach, wat een weemoed. Heerlijk romantisch. Hieronder de tekst in het Engels:

Tall and tan and young and lovely 
The girl from Ipanema goes walking 
And when she passes, each one she passes, goes “ahh”. 
When she’s walking, she’s like a samba 
That swings so good and sways so gentle that 
Everyone she passes goes “ahh”. 
But I watch her so sadly. 
How can I tell her “I love you?” 
Yes, I would give my heart gladly. 
But each day when she walks to the see, 
She looks straight ahead, not at me.

Nou, als dit geen pure liefde is, dan weet ik het ook niet meer. De mannen durfden het meisje niet te benaderen en vertaalden hun gevoelens in het lied. De song werd een wereldhit. Maar het duurde nog twee jaar voordat het betreffende meisje  -  Heloisa  -  ontdekte dat zij de muze van dit lied was. Prachtig!

  Heloisa toen en later.

Daarmee was de input voor vandaag wel weer compleet. Met goede zin vertrekken we naar huis voor het Kerstdiner. We hebben zorgvuldig de ingrediënten ingekocht in de supermarkt. Maar ja, die hebben natuurlijk niet alles wat we in Nederland gewend zijn.

Op het menu komt uiteindelijk een garnalencocktail, gevolgd door een hoofdgerecht dat bestaat uit mihoen met geruld gehakt en broccoli met vier-kazen-saus. Chocolademousse na. Een dat alles overgoten met een Chardonnay uit 2015.  

Gewoontjes? Wie dat in de mond durft te nemen, kent de kookkunsten van Dorine niet!