San Juan

Je kunt deze posting gerust overslaan. Die gaat qua reisverslag helemaal nergens over. Nou ja, een beetje over San Juan. Maar dat is een stad van niks. Dus gaat deze posting ook over niks. Komkommertijd. 

Lees je nog steeds? Mag wel, maar dat is dan je eigen verantwoordelijkheid. Niet achteraf komen klagen dat het nergens over ging. Okay?

De rit van Villa La Union naar San Juan staat vast onder een goed gesternte. Weliswaar is het een saaie weg, waar in de kantlijn steeds een gebergte met ons meeloopt.

Maar bij de start op het busstation ontwaren we namelijk het beeld van San Pedro Negro. Ik ben zo verrast dat ik helemaal vergeet om er een foto van te maken. 

Ze lopen hier waarschijnlijk vooruit op de discussies in Nederland. Waar wij nog lopen te soebatten of Piet nou wel of niet zwart mag zijn  -  mooie kleur overigens  -  hebben ze hier de koe stevig bij de horens gepakt. Hij is gewoon zwart gebleven maar wel in de kerkelijke adelstand verheven. San Pedro Negro!

Nog even en hij wordt geassisteerd door Witte Klaas. Zijn blanke knecht met een grijze krullenkop die bovendien een stoethaspelig soort taaltje spreekt. En verder heeft hij in één oor een oorbel. Nou is dat vandaag de dag niks bijzonders meer, want dat hebben tegenwoordig wel meer blanke mannen. Ook niet-Klazen. Evenals tatoeages trouwens. Maar dat is weer een heel ander hoofdstuk. Ik kan natuurlijk niet alles tegelijk gaan bespreken. Dan loopt het allemaal door elkaar en wordt het een rommeltje. Het moet wel overzichtelijk blijven.

Witte Klaas dus. Maar waar we in Nederland weer mee voor lopen, is dat ze hier in Argentinië nog geen actiegroep KleurKlaas hebben. Of RegenboogKlaas. Want laten we eerlijk zijn, Witte Klaas, dat is natuurlijk pure discriminatie. Dat verwijst naar de tijd dat de blanke overheersing hier werd afgeschaft. En daar heeft de Argentijnse regering nog nooit een officieel excuus voor aangeboden. 

Weliswaar zong Evita Peron ooit “Don’t cry for me Argentina”. Maar daarbij bestaat toch het ernstige vermoeden dat dit niet echt vanuit haar hart met de Witte Klazen-problematiek te maken had. Veeleer dat ze deze kwestie probeerde uit te nutten voor haar eigen politieke gewin. Dus dat telt niet. Kijk, dan had ze moeten zingen “Don’t cry for Klaas, Argentina”. Dat was in ieder geval een ondubbelzinnig en duidelijk statement geweest.

Wat dat betreft, kan ze beter een voorbeeld nemen aan Mark Rutte. Die is tenminste onder alle omstandigheden duidelijk. Iedereen 1000 euro extra belastingaftrek. Geen gemorrel aan de hypotheekrenteaftrek. Geen geld meer naar Griekenland. Kijk, dat zijn tenminste heldere uitspraken. Niet voor velerlei uitleg vatbaar. Daar kan Evita nog een puntje aan zuigen. En bovendien kan Rutte ook nog eens ruiterlijk zijn excuus aanbieden. Al na vier jaar! Daar hoeven dus niet eerst generaties overheen te gaan. Zoals met de Troostmeisjes. En Sebrenica. En het Kwartje van Kok.

Als dat nog lang duurt, dan zijn alle Witte Klazen trouwens al uitgestorven. En dan hoeven die excuses al helemaal niet meer. Hoewel, het schijnt dat sommigen van die Klazen wel 1400 jaar oud kunnen worden. Dus dan kan dit probleem in ieder geval niet opgelost worden door verjaring.

Nee, Evita heeft hier nog niet de eretitel “de Argentijnse Sylvana Simonis” verworven. Simonis heette ze toch? Oh nee, het was Simons. Maar ik vind Simonis eigenlijk veel beter passen. Dat associeert gemakkelijker. Sylvana Gijssen zou dat ook doen, trouwens. Maar dat ligt weer niet lekker in de mond. Sylvana Simonis, dus. 

Bovendien gaan er geruchten dat Evita toe wilde treden tot een Chileens partijtje van twee heren die zich hebben afgescheiden van El Partido del Trabajo. En die hun oren laten hangen naar de Chileense president die probeert te stoken in Argentinië. En dat doet de zaak van Witte Klaas uiteindelijk geen goed. Ja, ik geef het ruiterlijk toe, de internationale politiek in Zuid-Amerika zit ingewikkeld in elkaar. Waarschijnlijk moeilijk te volgen voor Nederlanders.

Nou hoor ik al klagen: Waarom zoveel aandacht voor die Witte Klaas-zaak? Wordt dat op deze manier niet allemaal wat over het Paard getild? Eh ja, eigenlijk wel. Maar dat komt omdat het komkommertijd is. Dat is bij de krant soms ook. En op de televisie. Komkommertijd. En dat komt weer omdat San Juan niks bijzonders is. Daar valt niet veel over te melden. In de woorden van Dorine: “Het is een herfstige stad.” Niks bijzonders, en dan ook nog een beetje in verval.

Okay, hier en daar een aardig Bougainville-boompje. Maar dan heb je het mooie ook wel gehad. Wij hadden ons na San Miguel de Tucuman ingesteld op wat interessant stadsgedruis hier. Nou, vergeet dat maar. Dat is hier niet. 

Dat komt eigenlijk omdat San Juan zo’n 50 jaar geleden getroffen is door een enorme aardbeving die alles platgelegd heeft. Alleen de Kathedraal stond nog, maar de rest lag om. En de stad moest weer helemaal  -  zoals dat heet: “van de grond af aan”, hoe toepasselijk  -  worden opgebouwd.

En dan kun je twee dingen doen. Of je herstelt alles zoals het was. Architecten noemen dat “historisch bouwen”. Dat staat in de architectenwereld gelijk aan de Doodzonde. Of je laat het aan de architecten over om er iets nieuws van te maken. Iets met "die dynamische spanning tussen het oude en het nieuwe". Nou, en dan krijg je San Juan. Of  -  in Nederlandse termen: Almere. Of het Stadshart van Zoetermeer. Niet dat daar ooit aardbevingen geweest zijn. Maar daar mocht ook een stad vanaf de grond worden opgebouwd. 

Het is de eeuwigdurende discussie die ik nu al jaren met mijn vriend en architect Wolter voer. De huidige architecten zijn niet in staat om bij een nieuw te bouwen stad gezelligheid te creëren. Geef ze de vrije hand en het wordt niks. Nou ja, niks is misschien te kort door de bocht. Dus laat ik me wat genuanceerder uitdrukken: Het wordt modern en ongezellig.

Nou begrijp ik ook wel weer dat een nieuwbouw-architect voortdurend overhoop komt te liggen met opdrachtgevers en aannemers. Want die willen het steeds zo goedkoop mogelijk. En het goedkoopst is alles vierkant. Plus glas en beton. En kennelijk zijn die architecten toch niet zo’n stevige jongens. Dus die delven meestal het onderspit. En wat krijg je dan? Juist, San Juan. En Almere. En het Stadshart van Zoetermeer. Modern. En ongezellig.

Omdat we hier in San Juan op de voorhand twee nachten hebben gereserveerd,  -  wisten wij veel?  -  moeten we ons hier wel een dag zien te gaan vermaken. Dus dwalen we wat door het centrum. En dan kom je toch altijd wel weer dingen tegen die je niet elke dag meemaakt. Zoals deze Indiase dame die haar toehoorders duidelijk probeert te maken dat ze kan zweven door haar Spirituele Krachten.

En ze heeft er sukses mee: Ze vangt veel fooi. Het is natuurlijk een oude truc, maar elke keer als je hem in een nieuw jasje tegen komt, maakt die toch weer enige indruk.

Wat kunnen we verder vertellen over San Juan? Nou, eigenlijk niks. Ik zei het al eerder, deze posting gaat nergens over. Komkommertijd. We ontdekken het Institute Francais, waar San Juanianen al 200 jaar Frans kunnen leren. Niet dat dat nou zo bijzonder is, maar goed, het is er. En daar is een restaurantje bij. Het bijzondere daarvan is, dat het rekening blijkt te houden met de Europese toerist. Zo zien wij op de kaart het typisch Franse gerecht “Apfelstrudel”. En we vallen voor de Zwitserse Kaasfondue. Dus boeken we een reservering voor 20.00 uur. 

Acht uur ’s avonds? De echte San Juan-kenner zal hier verbaasd zijn wenkbrauwen optrekken. Want de betere restaurants sluiten na de lunch om een uurtje of drie, en gaan pas weer open om 22.00 uur ’s avonds. En nou zullen er vast weer mensen zijn die vinden dat deze opmerking een hoog Kafka-gehalte heeft, maar het is echt waar. De gemiddelde Argentijn eet hier pas vanaf tien uur ’s avonds. Hè Dorine? Precies. Dorine bevestigt het ook.

Maar het leuke van Restaurant  La Madeleine is, dat ze niet alleen de kaart aan de Europeanen hebben aangepast, maar ook de openingstijden. Nou ja, een beetje dan. Want we kunnen er al om acht uur terecht.

Als we daar om kwart over acht aankomen  -  ja ja, we beginnen het te leren  -  zijn er tot onze stomme verbazing al twee tafeltjes bezet. Met alleen maar dames.

We zitten dus met twaalf dames en één heer (nou ja) in de ruimte. En omdat de kaasfondue toch nog even op zich laat wachten, en wij door al het niets van vandaag in een wat melige bui zijn, spelen we het spelletje of Dorine kan raden welke van de aanwezige dames ik zou kiezen voor een avondje uit. Dorine zelf uitgezonderd natuurlijk, want anders is de uitkomst te gemakkelijk.

Ja, ik zei al: Komkommertijd. Maar goed, Dorine monstert het gezelschap eens kritisch, en komt natuurlijk feilloos met de juiste dame op de proppen. Wist ik eigenlijk van tevoren wel. Echtgenotes hebben een goed functionerend instinct voor dat soort zaken. Die weten altijd meteen vanuit welke hoek het potentiële gevaar dreigt. 

Maar er is wel een slag om de arm. Zowel om die van Dorine als om die van mij. Er is namelijk één dame in het gezelschap die we alleen van achteren kunnen waarnemen. En nou verraadt een achterkant ook wel iets, maar niet alles. Dus zij zat eigenlijk buiten de wedstrijd.

En dat zit ons toch dwars. We willen uiteindelijk wel zeker weten wie er gewonnen heeft. En de dame in kwestie slaagt er maar niet in om zich om te draaien. Nog sterker, zij draait haar gezicht niet eens. En wij worden dus maar niks wijzer.

Dat is niks voor Dorine. Als zij iets wil weten, wil zij iets weten. En als Mohammed niet naar de berg komt ….. 

Dus raakt zij uitermate geïnteresseerd in de muurdecoraties en gaat zij die een voor een bekijken. Ook die naast de tafel van de betreffende dame. Er hangen weliswaar allemaal van die kitscherige Parijse taferelen aan de muur, die je als een op een haar na afgestudeerd cultuurhistorica pijn aan de ogen moet doen, maar het doel heiligt de middelen. En zo bestudeert zij ook uitgebreid het zicht op Montmartre met de Sacre Coeur op de achtergrond.

Even later is ze terug. De betreffende dame wint het in geen geval, dus blijft ze bij haar oorspronkelijke keuze. Nou vaar ik in het algemeen blind op Dorines oordeel. Maar in dit geval blijft er toch ruimte voor enige twijfel. “Ge wet het maor nie, hè?”

Maar ons spelletje wordt ruw verstoord door de binnenkomst van één heer. Dorine meldt mij dat hij vleugels heeft. En als ik omkijk, zie ik wat ze bedoelt. 

Ik vind het net Mephistoles. Uit Faust. Van Goethe. En we zijn het er roerend over eens dat ik naast hem geen enkele kans meer maak om nog een dame van dit gezelschap mee uit te krijgen. En nadat tegelijkertijd ook de Kaasfondue met enig ceremonieel wordt opgediend  -  hetgeen mijn aandacht even afleidt  -  blijkt de achterkantdame plotseling gevlogen. Weg! Dus zal ik nooit weten of Dorine naar mijn maatstaven gelijk had. De kaasfondue is in ieder geval overheerlijk.

’s Middags heeft Dorine overigens al contact gelegd met een Airbnb-mogelijkheid in Mendoza die er wel interessant uitziet. Want morgen gaan we weer door. Wij zien voor ons geen aanleiding om in San Juan te blijven plakken. Tenzij we architectuur zouden willen studeren, natuurlijk. Maar dat willen wij niet.

Het huis in Mendoza wordt gerund door Julian, die student blijkt te zijn. Maar we gaan hem zelf niet ontmoeten omdat hij voor het vieren van zijn verjaardag afreist naar zijn familie in Patagonië. In plaats van hem zullen de honneurs worden waargenomen door Tante Eugenia.

Tante Eugenia! Alleen die naam al. Die associeer ik met vriendelijke excentriciteit. De enige Tantes die qua naam met haar kunnen wedijveren zijn Tante Constance en Tante Mathilde, van Drs P.. De een was doof, de andere brilde, en ze hadden samen een pendule en een kanariepiet. Dat is me er althans van bijgebleven. Wil je er meer van weten, dan adviseer ik Youtube. Daar zitten ze vast nog wel op. Zo lang geleden is Heinz Pölzer nog niet gestorven.

Tante Eugenia meldt ons in ieder geval dat ze ons zal opwachten met bruiswater en fruit. Zoals ik al zei: Vriendelijk en excentriek. Toch? We gaan het morgen meemaken.